 
  Ruşen   E.  
  
 18-03-2025  
   75
 Ruşen   E.  
  
 18-03-2025  
   75
               Hocam bazı ayetlerde nefis kelimesi var. İlk yaratılan Adem peygamber midir insan mıdır nefis ne demektir ? Herkes bişey söylüyor neye inanacağımızı şaşırdık. Açıklamalarınız için şimdiden teşekkür ederim.
 Zeki Çelik.  
   
   18-03-2025
 Zeki Çelik.  
   
   18-03-2025  
               Değerli Kardeşim ! Allah’ın selamı ve rahmeti üzerinize olsun !
Dinimizin 
doğrularını  öğrenmek,  Müslümanların  önüne 
konulmuş  olan  yanlış  inanç  ve  hurafelerden 
arınmak  için  Kur’anımızın  içerisindeki  ayetlerin  doğru
oluşturulmuş  meallerinin 
okunması,  bu  ayetler  içindeki  ifadelerin 
düşünülerek  sorgulanması,  araştırılması  her  Müslüman’ın 
yapması  gereken  bir  davranıştır,  görevdir, 
gerçek  ve  kalplere  inmiş  imanın  oluşmasının 
önemli  bir  adımıdır. Siz 
de  Kur’anın  dışında 
hadis  ve  ilmihal 
kitaplarıyla  çok  farklı 
kavram,  mantıksız  hikâye 
ve  rivayetlerle  anlatılan 
“ nefs “  kavramı 
üzerine  yerinde  bir 
soru  oluşturmuşsunuz.
Kur’anda  çoğulu 
“ 
nüfus “  ve  “  enfüs “ 
kalıplarıyla  ifade  edilen 
nefs  sözcüğü, 
tekil  ve  çoğul 
formlarıyla  295  yerde 
geçmektedir, “ bir  şeyin 
öz  yapısını,  şahsına 
özgünlüğünü “ ifade 
etmek  üzere  kullanılan  bir  zamirdir. Nefs  sözcüğünün  zamir 
olarak  anlamı  “  kendi 
zatı “  demektir. Fakat  nefs  denilince 
her  şeyden  önce  ve  çoğunlukla 
“ insan “ hatıra  gelmekte 
ise  de  aslında 
Allah’ın  yarattığı  her 
canlı  varlık  da  bir
“ nefs “ tir.  Lisanü’l  Arab 
Sözlüğünde  de  açıklandığı 
gibi,  bu  sözcük 
mecaz  olarak  “  ruh / can,  nefes, 
kan,  benlik / ego,  kalp / 
zihin,  iç,  büyüklük, 
yücelik “  anlamlarında  bütün 
canlılar  ve  insanlar 
için  olmakla  beraber 
Kur’anda  bazı  ayetlerde 
Allah’ın  zatı  için 
de  kullanılmaktadır.  
Nefs  sözcüğü  Maide 
116,  Ali  İmran 
28,  Enam  12,  gibi  örneğin 
Taha  Sûresinin   41. ayetinde
 “
li  nefsi “ ifadesiyle ( Ve 
Ben,  seni  Kendim 
için  yetiştirdim. )  denilerek  ayetlerde 
Allah  için  kullanıldığında  da 
sıraladığımız  bütün  özelliklerin 
hepsini   kapsar.
Nefs  sözcüğü 
Tekvir  Sûresinin  18. 
ayetinde  “ nefesleşen  sabah “  (
kavuşulacak aydınlık ) anlamında  “ 
teneffese “  fiili  şeklinde 
de  mecaz  olarak 
kullanılmıştır.
Nefs  sözcüğü 
Enam  Sûresinin  93. ayetinde 
“ 
ahricû  enfüseküm “ ( 
canlarını  çıkarın )  anlamında 
nefs’in   çoğulu
 olan “  enfüs “  sözcüğü 
mecaz  olarak   “  canlar “ 
anlamında   kullanılmıştır.
Nefs  sözcüğü,  Şems  7,  Bakara 
233,  Enbiya  35, 
Ankebut  57,  İbrahim 
22,  Yunus  15 
gibi  ayetlerde  “
nefsiv “   ifadeleriyle   “ 
ben,  benlik,  kendim  “  anlamlarında   da  kullanılmıştır.
Araf  189.  ayetinde 
olduğu  gibi  Nisa  Sûresinin 
1. ayetinde  de  “ 
Ey  insanlar !  Sizi  min 
nefsiv  vahıdetiv / tek 
bir  nefisten  oluşturan,  ondan  eşini 
oluşturan  ve  her  ikisinden  birçok  erkek 
ve  kadın  türetip  yayan  Rabbinizin  koruması  altına 
girin.  Ve  kendisiyle  birbirinize  dilekleştiğiniz 
Allah’ın  ve  akrabalığın  koruması  altına  girin.
Şüphesiz  Allah,  sizin  üzerinize  gözeticidir. “  ifadelerine  dayandırarak 
büyük  çoğunluktaki  ulema, 
bu  ayetlerdeki  nefsin,  Cennette 
ilk  insan  olarak 
yaratılan  Adem  peygamber 
olduğuna  inanır. Ama  bunun 
aksine  Nuh  Sûresinin 
17.  ayetinde  ise   “ 
Vallahu  enbetekum  minel  ardi  nebata “ ( Ve 
Allah  sizi  yeryüzünde  bir  bitki  olarak 
bitirdi. ) ifadesinde  gördüğümüz  gibi  tüm 
yaşamın  Cennette  yaratılan  Adem  peygamberden  değil,  tek  bir  nefisten 
/  özden / hücreden,  genden
 geldiğini,  yani  bir  tohumdan  ağacın 
ortaya  çıktığı  gibi  bilakis  yeryüzünde 
topraktan  çiçekli  bitki 
olarak  aynı  anda   eşeysiz 
üreme  ile  ortaya  çıkan  yüz  binlerce 
dişili  erkekli  insanın  yaratıldığı,  kesin 
olarak  ortaya  konulmaktadır.  Bu  ayetlerle  insanların 
yaratılış  mucizesine  dikkat  çekilmektedir. 
Ayette  gördüğümüz  gibi     bütün 
insanlık  (  nefs 
ve  eşi )  Cennette  değil, 
yeryüzünde  topraktan 
eşeysiz  çoğalabilen  bitki  olarak  çıkmış,  Yine 
Nuh  Sûresinin  14. ayetinde “  Oysa  O,  sizi  gerçekten  atvarâ
 /  tavır  tavır  / halden  hale, 
aşama  aşama   oluşturmuştur. “ ifadesinde 
gördüğümüz  gibi  de  yavaş  yavaş,  milyonlarca 
yıllık  süreçteki  zaman  içerisinde  tekâmül 
ettirilerek  ve  ayetin  orijinalinde  yer 
alan  "  atvara "  sözcüğü  Arap  dil 
kurallarına  göre  on  sayısı  ile  sınırlı 
olduğundan  insanın  da  on  aşamada 
geliştirilip  tekâmül   ettirilip  düzene 
sokulduğunu  görüyoruz.  Böylece  de 
insan,  bitki  yapısında  ilk  çiftten 
çoğalarak,  ardından  da  tekâmül  ettirilerek 
yeryüzüne  dağılmıştır. “  Dolayısıyla  yaratılma 
açısından   ilk 
bakışta  nefs  canlı  tek  bir  hücredir, 
insan  ise  bu 
hücrelerin  çoğalarak  tekamül 
etmesinden  sonra  trilyonlarca  canlı  hücreden  oluşmuş 
bir  hücreler  topluluğudur. Tek  bir  canlı  hücreden / 
nefs’ten  başlayan  bu 
yaratılma  ve  tekâmülün 
ayrıntılarını  da  “ 
Adem  Ve  İnsanın 
Yaratılışı “  başlıklı  makalemizde 
anlattık. Allah’ın  selamı,  rahmeti 
ve  Kur’anın  doğruları 
sizinle  olsun !...